Amed: İHD, MHD, TİHV ve Amed Barosu bugün (24 Mart) İnsan Hakları Derneği (İHD)’de, 37 gün süren sokağa çıkma yasağı boyunca 29 kişinin katledildiği, onlarca kişinin yaralandığı ve çok sayıda evin yakılıp yıkıldığı Silopi’de yaptıkları incelemenin sonuçlarını açıkladı.
Mezopotamya Hukukçular Derneği (MHD), Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) ve Diyarbakır Barosu’nun sokağa çıkma yasağının yarım güne indirildikten sonra Şırnak’ın Silopi ilçesinde meydana gelen yaşam hakkı ihlallerine ilişkin gözlem ve tespit raporunu İHD Amed Şubesi’nde düzenlenen bir basın toplantısında basınla paylaştı. Hazırlanan raporu insan hakları savunucuları adına İHD MYK üyesi Avukat Muhteren Süren okudu.
Şırnak’ın Silopi İlçesinde ilan edilen sokağa çıkma yasağı (14 Aralık 2015-19 Ocak 2016 tarihleri arasında) sırasında 29 kişinin yaşamını yitirdiği, 17 kişinin yaralandığı tespit edilen raporda, Süren, sivil insanların sokağa çıkma yasağı süresince, büyük oranda ateşli silahlarla yaralandığına dikkat çekti. Süren devamında şunlara yer verdi: “İnsanlar, tedavi olma ve sağlığa erişim hakları ellerinden alındığı için yaşamlarını yitirmişlerdir. Cenazeler, ailelerinin gözü önünde günlerce açık alanda bekletilmiş ve cenazeleri günlerce ailelerine seyrettirme manevi işkencesi, günlerce sürdürülmüştür” dedi.
Süren, yıkımların gerçekleştiği mahallelerin afet alanı ilan edilmesine yönelik alınan kararın, yaşam alanlarına verilmiş tahribatların delillerini ortadan kaldırılmaya yönelik bir girişim olduğunu belirterek, incelemelerde bulundukları sürece takibe alındıklarını, Tahir Elçi’nin katledildiği hatırlatılarak tehdit edildiklerini söyledi.
Yasak kalktı ama abluka hala devam ediyor
Süren, saat 18.00’dan sonra halkın hala sokağa çıkamadığını, ablukanın halen devam ettiğini, şehrin birçok noktasında olduğu gibi Habur’a giden ana caddeye (İpek Yoluna) çıkan bütün sokak başlarına birer zırhlı araç ve ağır silah taşıyan çok sayıda özel harekat polisinin yerleştirildiğini, bu polislerin sokaklardan ve mahallelerden caddeye inen halka gelişi güzel kimlik kontrolü ve GBT sorgusu yaptığını vurguladı.
“Halkın yaşam hakkı gasp ediliyor”
Kamu binalarının karargaha dönüştürüldüğünü, Cumhuriyet, Süleyman Demirel, Yenişehir İlkokulu ve Sevgi ilkokullarının hali hazırda karargah olarak kullanıldığını bildiren Süren, belediye ve eşbaşkanlar dahil olmak üzere çalışanların görevlerinden edildiği dile getirdi. Belediye Eşbaşkanı Emine Esmer ile beraber 22 kişinin tutuklandığını hatırlatan Süren, halkın hiçbir temel ihtiyacının karşılanmadığını, yaşam hakkı, işkence ve kötü muameleye tabi tutulmama hakkı, barınma hakkı, sağlığa erişim hakkı, temiz suya ulaşım hakkı, yaşlılar-çocuklar ve engellilerin bakım hakkı, seyahat özgürlüğü hakkı, eğitim hakkı, güvenlikli bir ortamda yaşama hakkı kalmadığını vurguladı. Süren, temel hak ve özgürlüklerin sağlanması için yapılan bütün girişimlerin emir komuta zincirinde tamamen ortadan kaldırılarak, bir savaş ortamında uzun süre tutulan halka adeta bir hapishane hayatı dayatıldığını ve sokağa çıkma yasağının bir işkence haline dönüştürüldüğünü vurguladı.
“Halk asker elbisesi giydirilerek hedef gösterildi!”
Halkın can ve mal güvenliklerinin dikkate alınmadığını, hatta hedef alındığını belirten Süren, cenazelerin günlerce sokaklarda bekletildiğini, sivillerin yaşamını yitirdiğini, sivil kişilerin üzerine asker elbisesi giydirilerek evlerin balkonlarından hedef haline getirildiğinin altını çizdi. Yine yaralıların bulundukları yerlerden alınmadığını, ambulans istenildiğinde yoğun ateş açıldığını, ailelerin cenazelerin süreçlerinde bulunmadığını, gömülme, yas hakkının gasp edildiğini, halkın evlerinden zorla çıkarıldığını, su ve elektrik, telefonların kesik olduğunu söyledi.
Çatışma alanlarında birçok askeri mühimmat parçalarına ve mermi çekirdeklerine/kovanlarına rastlandığını belirten Süren, etkin bir soruşturma yürütülmesi, kayıtların incelenmesi, tanık beyanlarının dinlenmesi gerektiğini belirtti. Uluslararası kurumlara da çağrı yapan Süren, “Heyetimiz, sokağa çıkma yasaklarının ilan edildiği Silopi’de inceleme yapmak üzere ulusal ve uluslararası kurum ve kuruluşlara, heyetler oluşturup gözlem yapmaları ve rapor hazırlamaları çağrısında bulunmaktadır. Ayrıca, hükümet, BM İnsan Hakları Savunucularının Korunması Bildirgesine uygun olarak, bağımsız ve hükümet dışı heyetlerin hak ihlallerinin yaşandığı yerlerde gerekli çalışmaları yapması için gerekli ortamı yaratmalıdır” dedi.
