1937/ 38 yıllarında faşist Kemalist devlet orantısız güç kullanarak Dersim’de toplu katliam gerçekleştirdi.
4 Mayıs Dersim katliamını anma günü. Dersim halkı 4 mayıs 1937 tarihinde, Dersim halkının toplu imhası yönünde alınan bakanlar kurulu kararının alındığı kara güne , “dersim tertele günü” olarak adlandırıyor.
Tertele; vurma, imha etme, yakma,soy-sopunu ortadan kaldırma anlamında kullanılıyor. Yahudiler, Hitler’in endüstriyel soykırımına SHOA derken, Avrupalılar HOLOCAUST demekteler. Kürtlerin Kirmanci lehçesinde kullandıkları “TERTELE” ise, bu anlamda bir soykırım/ katliam gördüklerini ifade etmek için kullanılıyor. 1948 Birleşmiş Milletler soykırım tanımıyla karşılaştırınca, Kemalist Türk devletinin Dersim’de soykırım yaptığı gerçeği ortaya çıkıyor.
1937 YILINDA YAPILAN
TUNCELİ TENKİL HAREKATINA
DAİR BAKANLAR KURULU KARARI
Gayet Gizlidir
KARAR
4 Mayıs 1937
Başvekalet
Kararlar Müdürlüğü
Sayı:
Son günlerde Tunceli’de vukua gelen hadiselere dair raporlar 4-5-1937 tarihinde Atatürk’ün ve Mareşal’ın huzurları ile tetkik ve mütalaa edilerek aşağıdaki sonuca varılmıştır:
1.Toplanan kuvvetlerle Nazımiye,Keçizeken (Aşağı Bor), Sin, Karaoğlan hattına kadar, şedit ve müessir bir taarruz hareketi ile varılacaktır.
2.Bu defa isyan etmiş mıntıkadaki halk toplanıp başka yere nakil olunacaktır. Ve bu toplama ameliyesi de köylere baskın edilerek hem silah toplanacak, hem bu suretle elde edilenler nakledilecektir. Şimdilik (2000) kişinin nakli tertibatı hükümetçe ele alınmıştır.
Mülahaza:
Sadece taarruz hareketiyle ilerlemekle iktifa ettikçe isyan ocakları daimi olarak yerinde bırakılmış olur. Bunun içindir ki, silah kullanmış olanları ve kullananları yerinde ve sonuna kadar zarar veremeyecek hale getirmek, köyleri kamilen tahrip etmek ve aileleri uzaklaştırmak lüzumlu görülmüştür.
Not: Malatya’dan ve Ankara’dan gönderilen kuvvetlerin cepheye varsıl olmaları ve cephedeki kuvvetlerin ufak tefek talimleri ve istirahatları ve bundan başka Diyarbakır’dan gelecek taburun tavzifi, bütün bunlar düşünülerek bir hafta sonra yani 12 mayısta ileri harekete başlanabileceği anlaşılmaktadır.
Not: Paraya acımaksızın içlerinden çok adam kazanıp kullanmaya çalışmak lazımdır.
Aslı gibidir”
(Kaynak: Genel kurmay Belgelerinde Kürt İsyanları; Kaynak yayınları, s.316-317_DZP/M.T.)
