TEHCİR VE SOYKIRIMLAR-HASAN AKSU

Osmanlı Rus savaşları yaklaşık Üçyüz yılı aşkın sürdü.  Savaşlar büyüktü , ama o kadarda soykırım ve katliamları  mazlum Kafkas halklarına  reva görmüştür.  Savaşların galipleri her zaman  egemen sınıflar olmuş ,mazlum yoksul halklar eğemenlerin yenilgisine veya galibiyetine  kurban edilmiş , soykırım ve zulümler  halklara yaşatılmıştır. Bunun en büyük örneği;  iki milyona yakın ( belkide daha  fazla ) başta Çerkesler olmak üzere , Kafkas halkı  soykırım’a  ve sürgüne  uğratılmıştır.Zorla yurtlarına el konulmuş ,yaşama hakları ellerinden alınmıştır.Ermeni soykırımı gibi, bir soy kırımıda   daha önceleri çerkezlere uygulanmıştır . İnsanlığın en büyük görevi hiç bir ayrım yapmaksızın  yakın tarihimizde yaşanan soykırımları açığa çıkarmak ,naletlemek ,katledilen halklara zulmü ,katliamı ve kırımı reve gören egemen devletleri  ve onlara suç ortaklığı yapan ırkçıları ,dinsel,renksel ,mezhepsel vede cinsiyetci gerici fasist kafalıları kınamak teşhir etmektir. Ayrıca ,Çerkes katliamını bu güne kadar kınamamak , dillendirememek  başta bizlerin ve insanlığın  en büyük ayıbı ve  duyarsızlığı olarak  görmeliyiz, diyorum .

Kırımda sürgün ve tehçir  daha dikkatlice  araştırıldığında görülmekte ki; Kafkaslarda ve Kırım da sürgün ve zoraki göç 1783 yıllarına dayanmaktadır.1783 yılında Kırım halkı büyük göçler yaşar.Hatta bu  daha gerilere gitmekted ir. Örnek vermek gerekirse ;Kırım bölgesinde  1782 de  zorla göç edenlerin sayısı 50 bini aşmaktadır.Rus despotizminin   Kırım halkına açıkca dediği şuydu;-“Tatarlar ya ölmek ya gitmek tercih edilmeye zorlandılar”.Hollandalı araştırmacı yazar Seyyah Waanson o dönem için bunları söylüyordu ; “Öyleki, kırımın Bahçeatay şehrinde 40 bin kişi yaşamaktaydı .Bu sayı 1782 de 6 bine düşer.”Hollandalı  yazar Sayyan naya göre ise;” 40 bin kişinin yaşadığı bu şehirdeki sayı , 37 Aileye düşmüştür .”Daha o zamanlar büyük sürgünler planlanmış , uygulamaya  kademeli geçirilerek bir halk  soy kırımına uğratılmaya başlanmıştı . Herşey  planlı programlı yapılmaktaydı. 1783  ile 1800 yılları arasında resmi rakamlara göre 500 binin üzerinde  Çerkez halkı tehçir ve sürgüne  zorla baskıyla  ve ölüm tehditleriyle  gönderilmiştir.

Yanlızca o yılara bakıldığında  gerçektende büyük bir trajedi ve  zulme uğrayan ,nesli kırımla , yok edilmeye calışılan  mazlum bir halk karşımıza çıkıyor. Bu  Çerkez soy kırımı …İçinde yaşadığımız çoğrafyada yaşanan ve halende yaşanmakta olan soy kırımlara  sessiz kalmak kadar iğrenç  , kötü ve  vahim ne olabilir ki ! Bu katliamın sorumlusu  yanlızca Rus Çarlık İmparatorluğu  değildir .Aynı zamanda  İngilizler , Fransızlarda yapılan bu  katliamdan sorumluluk taşımaktadırlar.Ruslar kadar  Osmanlı imparatorluğuda   bu soy kırımın içinde yer almakta sorumluluk taşımaktadır.

Ondokuzuncu  yüzyıl  başlarında Osmanlı imparatorluğu ile Çarlık Rusya arasında bir anlaşma imzalanır. Bu anlaşma ya;”  EDİRNE anlaşması olarak  tarihe geçer. 19.yüzyıl başlarında Kırımda yaşayan Çerkesler ve diğer halklar  “özellikle müslüman halklar ” kıyı kentlere göç ettirilir ve ya göçe zorlanır .1829 yılında Çarlık Rusya  ile Osmanlı imparatorluğu arasında  imzalanan “Edirne anlaşması ” gereği Kırımın  bölge şehirlerinde  yaşayan  Çerkezler , Abazaları, Çecenleri ,Tatarlar ,Kırım  Türkleri  yurtlarından  doğdukları topraklardan ve de Anavatanlarından koparılırlar . Bu katliamların  yoğunlaşarak  açık  soy kırıma  dönüştüğü ,acıların katliam ve ölümlerin dayanılmaz hal almasının  başlangıçı  olarak  görülebilir.,öyle de olmuş.

Uzun yıllar süren savaşta , Osmanlı imparatorluğu  Rusyanın giderek artan baskılarına dayanamaz , boyun eğmek zorunda kalır.Rus imparatorluğu  Osmanlıya yaptığı baskılar sonucu  elde ettiği  edinimleri başta, Çerkesler olmak üzere  bütün müslüman halklara baskı yapma yolu  yapar. Öyleki ;kıyı Kentlere gitmek istenmeyenler zorla , baskıyla ,yakıp  yıkma  ve talan etme tacizleriyle  korku verilerek  sürülmek istenirler.Ki; Çarlık desbotizmi  bunda başarılı da olur . Binler onbinler korkudan dolayı  yerlerini yurtlarını terk etmek zorunda kalırlar.Böylelikle zora ki  tehçir   baş gösterir.Büyük kafileler katarlar halinde yurtlarını terk diyar  etmek zorunda kalırlar. Çerkes halkı ve diğer halklar akıl almaz zulüm ve baskılara maaruz kalırlar.

Bir çoğumuz Çerkezlerin neden balık yemediğini ,kargaları  ve deniz kuşlarını neden  sevmediklerini bilmeyiz. Çünkü , diğer halkların yaşadıkları zulüm ve katliamlar pek bizi ilgilendirmez. Yapılan zulümlere duyarsız  ve gözleri körüzdür.  Yanlızca kendi acılarımızı biliriz , dillendiririz.  O sebeple yaşanan  – yaşatılan acıları , vahşetleri görmeyiz. Çerkez soy kırımından   (21 Mayıs 1864) günümüze  Baltık denizinin üstünü bir kara bulut gibi örten  kadınların ,çocukların ,yaşlıların cansız bedenleri balıklara yem olmuş, ölü bedenlerinden sarkan saçları karga ve kuşlara yuva olduğundan , o günden bugüne Çerkezler balık yemezler , karga ve deniz kuşlarını hiç sevmezler. O gün bu gündür yas tutarlar . Yaşadıkları  acıları unutmaz , unutturmaz , yaşarlar. Eğer ki halkların kardeşliği ve eşitliğini savunacaksak ,önce yapılan soykırımlara, adeletsizliklere,eşitsizliklere  ayrım sız karşı koymalıyız. Halkımızın  eşitliğini savunmadan/sağlamadan, kardeşlikten bahsedemeyiz. Bizleri diğerlerinden ayıran en büyük erden; “önce  halkların eşitliği, sonra kardeşliğini savunmaktır”

Osmanlıya karşı  , Çarlık Rusyanın  savaşlar ve  diplomasi oyununu kazanması ;  dönemin en gelişkin  üretim ilişkilerini elinde bulunduran  güneş batmayan imparatorluk olarakda anılan  İngiltereninde ilgisini çeker.Hatta gelişmeler Fransızlarında  ilgi odağı halini alırlar.

Ve böylece  Kırım savaşında Rusyaların  elde ettiği yolları kendi lehlerine açmak , isterler.   Çarlık Rusyanın  Kırımı istila  etmesi için binbir çeşit oyunlar oynanır.İngilizler oynadıkları bu oyuna da  ;”BÜYÜK OYUN” adını verirler.Rusya ile  ortak hareket ederler.Rusya ile  İngiltere “BÜYÜK OYUNU ,” oynamaya başlarlar. Özellikle  ingiliz ajanlar  Çerkezlerin arasına  girerek; “Rusyaların zulüm yaptığını ,isyan etmeleri  gerektiği vb.vb. tahriklere  başvururlar”. Amaç , “Çerkezlerin kışkırtılarak   saldırı  ve  veya  isyan çıkarmalarını sağlamak, savaşın ve Kırımın işgal koşullarını yaratmayı” hedefliyorlardı. Öylede yapıldı.

Kendi iç çelişkileriyle  boğuşan Osmanlı imparatorluğu  artık , gelişme ve ilerleme  bir yana , istila ettiği  ülkeleri dahi elinde tutmakta zorlanmaktaydı. Osmanlının eğemenliği altında yer alan ,ülkeler ve halklar ise bağımsizlık ve  kendi kendini yönetme arzularını dile getiriyordu.  Osmanlı imparatorluğuna bir anlamda baş kaldırıyor ,  istek ve taleplerde bulunuyorladı.

Çöküşe giden Osmanlı imparatorluğuysa, ulus devlet üzerinde kurulmuş bir imparatorluk değildi. Din ekseni üzerinden kendini şekillendirmiş , ama istila  ve işgal ettiği ülkelerde  dinsel otoritesini kurmuş ,kendi  egemenliğini  sağlayarak  diğer inançlara baskı  uygulamıştır. Daha çok  istila ve işgal ettiği ülke halklarından oluşan  idari sistemler kurmuş , kendine bağlı hale getirerek varlığını haraç- mezat üzerinden devam  ettirmiştir.

Osmanlı imparatorluğuna baş kaldıran halklar taleplerini ve ülke bağımsızlıklarını isteyerek imparatorluğu dahada geriletmiş , yenilgiler almasına yol açmıştı.

Osmanlının  1768 -74 yıllarında  gelişmekte ve yayılmacı  özelliklerini artıran Çarlık Rusya sıyla savaşa girmesi , Çarlık Rusyası karşısında ağır yenilgiler  almasına yol açmıştı. Rusya karşısında alınan yenilgi  ve  başgösteren toplumsal başkaldırılar Osmanlıyı dahada geriletmiş ,hatta ,1. Abdulhamitin alınan  yenilgi karşısında dayanamayarak  felç geçirdiği de bilinmektedir.İngilizlerin ve Rusların derin ve köklü bir ittifak kurarak ,” Büyük oyunu,” kalıcılaştırmaları ,Osmanlıyı güçsüz ve takatsiz bırakır. Böylece ,Yüzlerce yıl elinde tuttuğu toprakların önemli bir bölümünü kaybeder. Bu toprakların büyük çoğunluğu Çarlık Rusyanın ve onunla işbirliği yapan ülke yönetimlerinin eline geçer.İngilterede bu ittifak  oyununu pek iyi kullanarak birçok  ülkeyi işgal ve istila ederek ,kendi egemenliği altına alır. Osmanlının hızla gerileyişi , birden çok bölgede rakip devletlerle savaşa girip , kaybetmesine yol açar.  Osmanlı imparatorluğunun 1775 -79 yılları arasında, İranla girdiği uzun soluklu  savaşı kaybetmesine yol açar. Artık osmanlı taviz üstüne tavizler verir . Ruslar ve İngilizler böylece  Osmanlıya karşı kazandığı zaferleri , Alman imparatorluğuna karşıda kazanmış sayılır .

 Çünkü; sürdürülen savaşların asıl muhattapları   İngilizler ,Ruslar, Fransa , Almanya  gibi gelişen  serbest kapilast dönemi temsil eden güçlerdir. Osmanlı imparatorluğu ise,  yıllarca Alman imparatorluğuyla birlikte hareket etmiş ,yürüttüğü  savaşı Alman imparatorluğuyla birlikte , ittifak halinde ki rakip devletlere karşi  yürütmüştürler. . Burda savaşın asıl aktörü  Osmanlı’dan çok , Alman imparatorluğuydu. Sanayileşme  devrimini gerçekleştirme   azmi ve kararlılığı , köhnemiş , eskimiş sistemleri hızla , acımasızca yıkıma götürüyordu . Rekabetin ana ekseni , Pazarı   elde etme , işgal ve ilhak  üzerinden yürütülmekteydi.

Osmanlı imparatorluğu  tarihinde yaşadığı en kötü dönemi yaşıyordu.  Neredeyse dünyanın üç de birine hakim olan, altıyüz  yıl hüküm sürmüş bir imparatorluğun tahtı çatırdıyordu.Ganimet paylaşıcıları topluca kırıma uğrayan halklar üzerinde  hak iddia  ediyor ve tahakküm kurmayı   en yasal hakları görüyorlardı..