Bursa’da kurulu Coşkunöz fabrikası, metal direnişine katılan ilk fabrikalardan biri. Direniş başlarken işçiler o kadar coşkuluydu ki, Renault fabrikasında yaşanan bazı şeylere tepki gösterip kendilerinin çok daha örgütlü olduğunu düşünmüşler, hatta direnişe öncülük eden fabrika olarak kendilerini görmüşlerdi. Ancak direniş devam ederken patronla protokol bile imzalayamadan direnişleri kırılan işçiler, fabrikaya boynu bükük bir biçimde döndüler. Bunun nedenlerini ve sonuçlarını tartışmaya devam ediyorlar. Coşkunöz’den bir grup işçi, o dönem ve sonrasıyla ilgili şunları söyledi:
HAYAL BİLE EDEMEZDİK
Renault işçileri eylemlerine başladığında biz de aynı taleplerle fabrika içinde ses çıkarmaya başladık. Vardiya bitimlerinde servislere binerken yürüyüşlerle isteklerimizi işverenlere duyurmaya başladık. İşçi arkadaşların arasında birlik mükemmeldi. Patronlar isteklerimize yanıt vermeyince biz de Renault işçileri gibi üretimi durudurarak direnişe geçtik. Bugüne kadar gerek bizler gerek yaşça bizden büyük olan abilerimiz ilk defa böyle bir eyleme kalkmıştık, hayal bile edemezdik bunları. Bir anda bütün işçiler olarak kendimizi direnişin içinde bulduk. Direnişle birlikte fabrikada belirlenen sözcüler tüm kontrolü ele geçirdi. Onlar işçiye yat dediğinde yatıldı, kalk dediğinde kalkıldı.
OYUNA GELDİK
Sizin anlayacağınız bu kadar büyük bir eylemi, birlikte tartışarak, enine boyuna konuşarak almadık ve en büyük darbeyi sözcülerden aldık. Yani sözcülerimiz satıldı, başta konuştuklarımızın tam aksini konuşmaya başladılar. Bir sözcü fabrika yöneticileriyle yapılan toplantıda ‘Bizim hiçbir derdimiz yok, para gibi bir derdimiz yok, Türk Metal Sendikasından kurtulmak istiyoruz’ diye konuştu. Bu çok yanlış bir konuşmaydı. İşçiler birbirlerine bakmaya başladı, taleplerimiz içinde ücretlerimizin iyileştirilmesi de vardı bu dile getirİlmemişti. Sözcüler bizi resmen oyuna getirip aramızdaki birliği bozdular ve iyi başlayan bir direniş bu moral bozukluğu ile kırıldı, içeri girmek zorunda kaldık.
KOMİTE YOKTU DİSİPLİN YOKTU
Kendi aramızda bir çok değerlendirme yaptık. Eylem sırasında birliğimizi sağlayacak, işçilerin kafası karıştığında onları ikna edecek bir komitemiz yoktu. Kim insiyatif alıyorsa o konuşuyordu, bazen moral bozucu konuşmalar bile yapılıyordu. Direniş yerinde disiplinli bir biçimde duramadık. İşçi arkadaşlarımız fabrika önünden sık sık ‘işim var’ deyip ayrılıyordu. Bu da diğer işçileri kızdırıyor, ‘onlar giderse ben de giderim’ gibi tepkilerin ortaya çıkmasına neden oluyordu. Fabrikada çalışırken hiçbir şekilde özel izin alamayan bizler, kapı önünde birlikte beklemenin önemini yeterince kavramış değildik.
ADIMLARIMIZI DÜŞÜNEREK ATACAĞIZ
Bütün bu yaşadıklarımızdan tabi ki dersler çıkardık. Şimdi herkes birbirini daha iyi tanıdı, bundan sonra atacağımız adımları düşünerek atacağız. Örneğin Renault gibi fabrikalarda banka promosyonları verilirken bizde daha verilmiyor. Bu hakkımız için çeşitli eylemler yapmayı planladık. Bir şekilde harekete geçersek ve hak kazanırsak işçi arkadaşlarımız tekrar güçlerinin farkına varır, moral bozukluğunu giderirler.
RENAULT’YU İZLİYORUZ
Şu anda bile baskılara rağmen yüzden fazla işçi Türk Metal’e üye olmadı, zaten üye olanlar da güvendikleri için üye olmadılar. Eğer Birleşik Metal, Renault fabrikasında başarılı olursa, bizim fabrikayı da etkiler. Birleşik Metal’in orada yapacağı doğru işler, diğer fabriklarda da tartışılmaya devam eder.
DERSLER ÇIKARDIK
Bütün bu yaşadıklarımızdan tabi ki dersler çıkardık. Şimdi herkes birbirini daha iyi tanıdı, bundan sonra atacağımız adımları düşünerek atacağız. Örneğin Renault gibi fabrikalarda banka promosyonları verilirken bizde daha verilmiyor. Kendi aramızda şöyle bir karar aldık, önümüzdeki günlerde vardiyalardan çıktıktan sonra maaş aldığımız banka şubesine gideceğiz ve tepkimizi göstermek için hep birlikte sıra alıp 1 lira çekeceğiz, tekrar sıra alıp o 1 liraları yatıracağız. Bu işlemi hakkımız olan promosyonları alana kadar yapacağız. Bu gibi basit eylemlerle hak kazanırsak, işçi arkadaşlarımız tekrar güçlerinin farkına varırlar.
